Thứ Hai, 14 tháng 12, 2009

Giá gạo gây sốt: thật hay ảo?

Từ khi chính phủ Philipines công bố mở thầu nhập gạo với số lượng ngay trong những tháng cuối năm 2009 đã tạo nên cơn sốt gạo trên thị trường thế giới. Trong ba đợt mở thầu gần đây nhất (một đợt vào đầu tháng 11 và hai đợt đầu tháng 12), giá gạo mà các nước trúng thầu cung cấp cho Philipines lên tới 625 USD-692 USD/tấn loại 25%.

Ngày 15.12 tới đây, nước này tiếp tục mở thầu thêm 600.000 tấn, nhiều chuyên giá dự báo giá gạo sẽ tiếp tục tăng lên dự kiến trên 700 USD/tấn. Cùng với Philipines, do mất mùa từ ảnh hưởng thiên tai, chính phủ Ấn Độ cũng đưa ra thông tin nhập 3 triệu tấn gạo trong năm 2010. Tuy sau này thông tin này được đính chính lại là không nhập nữa, nhưng ngay sau đó lại quyết định xoá bỏ thuế nhập khẩu gạo càng khiến thị trường gạo nóng sốt bất thường.

Giá chỉ sốt ở Philipnes

Việc giá gạo tăng khá mạnh ở những hợp đồng giao dịch tại thị trường Philipines mấy tuần vừa qua đã rõ, nhưng đi sâu vào tìm hiểu giá chung của thế giới thì không hề thấy có biến động lớn như vậy. Trong tháng 7 - 8. 2009, giá gạo Việt Nam được khách hàng nước ngoài giao dịch thương mại thành công 420-430 USD/tấn loại 5%, 350 USD/tấn loại 25% tấm. Trong tháng 9 - 11, tăng đột ngột lên 510-530 USD/tấn gạo 5%. Tuy nhiên, mức giá 520-530 USD/tấn đứng im từ đầu tháng 11 đến nay mà không hề có biến động theo giá trúng thầu diện hợp đồng tập trung tại Philipines.

Ông Phạm Văn Bảy, giám đốc công ty xuất nhập khẩu nông sản thực phẩm An Giang còn cho hay, không chỉ đứng giá, các giao dịch thương mại cũng im hơi lặng tiếng suốt một tháng trở lại đây. “Khách hàng nước ngoài không hỏi mua gạo, chẳng doanh nghiệp trong nước nào bán được gạo lúc này”- ông Bảy nói thêm. Ông Lê Tuấn, giám đốc công ty Imex Cửu Long - Vĩnh Long cho biết thêm, dù tồn kho vài chục ngàn tấn, doanh nghiệp muốn bán gạo nhưng không thể tìm ra đối tác mua.

Có nhiều nguyên nhân dẫn tới tình trạng trầm lắng giao dịch gạo ở thị trường thương mại. Một chuyên gia trong ngành gạo phân tích, thông thường những tháng cuối năm nhu cầu mua gạo thế giới chỉ còn lại thị trường Châu Phi. Nhưng do khủng hoảng kinh tế, các nước này không có tiền mua, hơn nữa với mặt bằng giá trúng thầu tại Philipines quá cao như vậy nên họ còn canh chừng, chưa dám mạo hiểm giao dịch. Còn theo ông Phạm Văn Bảy, nếu trường hợp có khách hàng hỏi mua gạo lúc này thì cũng rất khó định ra mức giá phù hợp. Bởi lấy giá trúng thầu tại thị trường Philipines thì quá cao, còn giá theo tháng 11 (510-530 USD/tấn gạo 5%, 450 USD/tấn gạo 25%) thì so với giá nguyên liệu hiện nay, doanh nghiệp sẽ bị lỗ. Chính vì những lý do trên nên lúc này, theo ông Bảy, cả nhà nhập khẩu và nhà xuất khẩu còn canh chừng thị trường, chưa quyết định giao dịch.

Gạo trong nước dựa hơi tăng giá

Từ đầu tháng 11 đến nay, thị trường gạo bán lẻ nội địa cũng tăng khá mạnh, mức tăng giao động từ 1.000-3.000đ/kg tùy loại. Tuy nhiên, nếu so sánh chủng loại gạo tiêu thụ tại thị trường trong nước với gạo xuất khẩu thì rõ ràng có sự khác nhau. Hiện nay gạo mà doanh nghiệp đưa đi xuất khẩu, giá lên tới trên 600 USD/tấn, tương đương trên 11.000đ/kg là gạo thường - hay còn gọi là nở xốp, cơm cứng, không thơm. Loại gạo này chỉ sử dụng làm bún, bánh tráng, thậm chí có năm thừa gạo như 2008 doanh nghiệp còn mua làm thức ăn gia súc. Còn gạo mà đa số gia đình thành thị đang ăn là gạo thơm.

Thị trường gạo thơm được lấy từ nguồn sản xuất trong nước và nhập khẩu một phần ở Camphuchia như giống lúa Khaodacmali (hay còn gọi là thơm thái, hương lài). Theo Cục trồng trọt (Bộ NN&PTNT), kết thúc tháng 11.2009, các tỉnh ĐBSCL thu hoạch xong diện tích lúa thu đông, sản lượng khoảng 2 triệu tấn. Dự kiến trong tháng 12 và tháng 1.2010 tiếp sẽ thu hoạch xong diện tích lúa mùa, sản lượng khoảng 900.000 tấn. Lúa thu đông và lúa mùa trồng ở những vùng sản xuất 2 vụ/năm như Cần Đước, Cần Giuộc-Long An, Gò Công-Tiền Giang, Trà Vinh, An Giang, Đồng Tháp, Sóc Trăng. Do thời gian sinh trưởng dài, khoảng 6 tháng nên giống lúa hai vụ này chủ yếu thuộc dòng thơm, dùng tiêu thụ trong nước và làm giống là chính. Tương tự, thời điểm này lúa mùa từ Camphuchia do trùng vụ gieo sạ với trong nước nên thương lái cũng đang nhập về khá nhiều đáp ứng nhu cầu tiêu thụ nội địa.

Như vậy, mặc dù hai vụ lúa chính là đông xuất và hè thu đã thu hoạch xong, lúa trong dân hầu như không còn nhiều nhưng việc được tiếp ứng thêm khoảng 1,8 triệu tấn gạo lúa vụ mùa và thu đông nên lượng gạo thơm trên thị trường hiện còn khá dồi dào. Vấn đề là đối tượng nào đang nắm giữ và quyết định giá bán nguồn gạo này? Hiệp hội lương thực Việt Nam công bố doanh nghiệp thành viên còn tồn kho trên dưới 1,4 triệu tấn gạo, nhưng tìm hiểu của SGTT, đa phần lượng gạo này thuộc dòng chất lượng thấp, phục vụ xuất khẩu chứ không phải gạo thơm đang tiêu thụ nhiều trên thị trường.

Ông Lê Tuấn, giám đốc công ty Imex Cửu Long cũng thừa nhận, dù tồn kho vài chục ngàn tấn gạo nhưng gạo thơm chí vỏn vẹn 1.000 tấn, dùng xuất khẩu là chính chứ không phải tiêu thụ nội địa. Anh Minh, chủ vựa gạo ở chợ Bắc Ninh, Thủ Đức cũng nói, anh lấy gạo thơm từ chợ gạo Cái Bè, Cai Lậy và Gò Công ở Tiền Giang về bán, chưa bao giờ biết đến nguồn từ doanh nghiệp xuất khẩu.

Từ những phân tích trên, ông Huỳnh Tiến Dũng, giám đốc kinh doanh công ty TNHH Minh Cát Tấn, đơn vị cung cấp thương thương hiệu gạo kim kê nổi tiếng trên thị trường cho rằng, giá gạo thơm trong nước bị đẩy lên quá cao là do giới kinh doanh đầu cơ, dựa hơi theo giá xuất khẩu chứ hoàn toàn không phải thiếu.

Theo SGTT

Không có chuyện khan hiếm gạo

Thứ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Thành Biên khẳng định như trên khi trao đổi với Cổng TTĐT Chính phủ. Theo ông Biên, lượng gạo dự trữ của Việt Nam là hơn 1 triệu tấn, an toàn an ninh lương thực vẫn được đảm bảo.

Tổng Công ty Lương thực miền Nam (Vinafood II) đã yêu cầu các đơn vị thành viên mở cửa hàng từ 6 giờ đến 22 giờ hằng ngày; giá bán gạo phải thấp hơn giá thị trường 10% và phải niêm yết giá gạo công khai. Tổng công ty cũng cam kết với UBND TP.HCM nơi nào có dấu hiệu khan hiếm gạo, tổng công ty sẽ cho xe cung ứng hàng ngay lập tức, đảm bảo hàng đến tận tay người dân. Nhiều công ty cung ứng gạo cam kết có đủ gạo dự trữ, thừa sức đảm bảo bình ổn giá cho đến qua tết Canh Dần...

Hiện đồng bằng sông Cửu Long chuẩn bị vào vụ thu hoạch, do vậy không thể có chuyện khan hiếm gạo.

Theo Pháp Luật TPHCM Online

Lúa gạo - luagao

Họ thu mua mỗi vụ hàng vài trăm tấn thóc để ăn chênh lệch nhưng với những biến động khôn lường của thị trường như vừa qua, những “đại lý làng” này như những con bạc thực sự…


Thóc lên xe, tiền rơi xuống

Lúc tôi đến, vợ chồng anh Phùng Xuân Phích ở thôn Cung Thuế (Kim Đường, Ứng Hoà, Hà Nội) đang mải mốt bê mấy bao thóc nhập kho. Hai căn nhà của anh chị đều biến thành kho thóc mỗi khi mùa đến. Lúa chất ngồn ngộn lên đến tận mái nhà, chỉ chừa có mỗi lối đi và cái bàn thờ. Khách vào nhà là phải… nhảy lên giường ngay còn muốn thoáng hơn, trải chiếu ra dưới gốc cây ở sân mà ngồi. Anh Phích bảo năm nay giá thóc diễn biến ngon lành quá nên… hỏng ăn.

“Đầu vụ, giá lúa Khang Dân, tạp giao là 40 (4.000đ/kg), được nửa tháng, giá lên 44, 45, 47 rồi leo đến 50. Ai cũng nghĩ giá dừng ở đấy, không ngờ khi đã 50 chỉ trong vòng có 10 ngày, nó vọt lên 60, 61, 62. Lúc ấy dân bán ra như vũ bão. Làng có hai đại lý thóc, vài ngày quần được cỡ 100 tấn. Cánh đại lý chúng tôi đong đuổi, bán đuổi, cứ chênh được dăm giá nhỏ là đẩy đi. Sáng có khi mấy chục tấn đầy kho nhưng chiều không còn một hột. Nhà chật nhiều khi cũng chẳng trữ được nên chúng tôi cứ đóng bao, trả tiền tươi rồi gửi luôn nhà dân. Xe về ăn hàng, cứ chạy một vòng quanh làng để bốc lúa. Xoay thế mà cũng không kịp bởi giá xuống nhanh quá, trong vài ngày còn có 57, đã thế họ lại còn không lấy hàng nữa. Hiện chúng tôi vẫn còn khoảng 40 tấn chưa bán được. Dân tình thì cứ lấy cái giá 60, 61 tuần trước để làm mốc nên đong tụt xuống dưới họ cũng không bán”.

Sở dĩ vợ chồng anh Phích năm nay không dám “ăn dầy” bởi cú ngã ngựa vụ trước. Năm kia, giá lúa gạo lên như diều, ai cũng tiếc rẻ không trữ được nên năm ngoái vợ chồng anh Phích ngay từ đầu vụ huy động một cục tiền lớn để gom hàng. 70 tấn lúa nhập kho với giá 56 từ đầu vụ đã làm vợ chồng anh vững tâm lắm. Không ngờ, thị trường ngày càng đi xuống. Giá rớt hàng ngày đã hoảng, càng căng hơn khi chủ nợ réo giục mỗi bữa. Bí thế, anh chị đành bán ra khi giá còn có 37. Cứ mỗi xe chất đủ 5 tấn thóc, ặc è phịt khói chạy ra khỏi cổng, thằng con nhỏ nhà anh lại chép miệng bảo: “Lại ra đi mất 6 triệu đồng rồi”. Đã thế tích trữ lúa lại rất hao hụt, một kho độ 20 tấn mất 5-7 tạ do chuột ăn. Nhà anh nuôi 4 con mèo quần thảo liên tục bên ngoài nhưng ở những khe kẹt nhỏ, mèo không len vào được, chuột chạy, nhai thóc cứ rào rào như tằm ăn rỗi.

Chúng ăn nhiều đến nỗi, xúc thóc đi, có đến vài tạ vỏ trấu và phân chuột. Chúng đái nhiều đến độ thóc mọc mầm, sinh mộng, hạt nào không nẩy mầm cũng sinh ra nanh vàng. Thóc ấy xát lợn còn chê hôi ngúng nguẩy quay mõm đi, chỉ còn nước bán rẻ thối cho cánh đấu thầu đầm mang tãi xuống ao cá ăn. Vụ đó, anh chị mất 100 triệu đồng, thế nên năm nay, họ không dám gom thì giá diễn biến ngon quá, tiếc đứt ruột. Giờ một số nông dân trong làng họ vay tiền để chi tiêu chứ nhất định không chịu bán thóc giá thấp, đợi lên cao mới bán. Khi giá lên đến 60, họ bán ra ào ào, vợ chồng anh Phích mua vào được 70 tấn mới bán được ½ giá đã chúc đầu đi xuống, lỗ 6-7 triệu. “Ai ngờ, giá đang lên phơi phới thế, ai cũng nhận định thóc phải đến 70 vì diễn biến, tốc độ tăng rất giống năm 2007. Đùng cái Chính phủ bảo bình ổn giá. Ti vi ra rả ở đâu có sốt gạo, sẽ cho xe đến dội gạo kéo giá xuống ngay”, anh Phích bảo.

Cách buôn bán của những đại lý thóc làng cũng đơn giản. Khách là những hàng xáo ở mạn Hoài Đức, Sơn Tây trong TP hoặc thậm chí tận Thái Nguyên, Bắc Giang…lắm khi chẳng biết mặt. Giao dịch qua điện thoại, hẹn giá thế này, chất lượng thế kia rồi cho lái xe xuống, ôm tiền đi mua. Thóc lên xe, tiền rơi xuống. Cứ thế mà diễn. Chẳng đặt cọc, chẳng ký hợp đồng gì sất. Khi giá xuống, dù có đặt hàng miệng rồi họ cũng đánh tháo. “Thôi thì đủ lý do, phổ biến nhất hỏng xe không về được, gọi chán vài hôm họ mới ngọt nhạt bảo: “Lúa dạo này ế quá, thư thư cho ít bữa”. Chúng tôi ở giữa là chết. Mua của dân bao nhiêu chẳng dám thiên thẹo, nói lời phải giữ lời kẻo về sau họ chẳng gọi bán cho mình nữa”. Vợ anh Phích kể. Vụ này, ăn non, anh chị cũng được cỡ 50-60 triệu lãi.

Ngân hàng trong dân

Để có vốn buôn thóc, anh chị Phích vay lãi tư nhân 1,2% trong thôn, bằng đúng mức lãi của ngân hàng. Đỉnh điểm vay 200-300 triệu vẫn ào ào, bởi hàng thóc gạo rất dễ vay. Mặt khác, khi dân cần tạm ứng chi tiêu, họ nhờ đại lý thóc vay hộ cũng với mức 1,2%, cuối vụ trả tiền hoặc thóc theo giá thị trường. Cả hai cùng có lợi nên huy động vốn cực dễ.

Dân Cung Thuế còn may hơn dân làng Tu Lễ bên cạnh vì bán được giá chứ mấy trăm tấn lúa giống ở đây bán rẻ quá. Chả là lúc bán 50, 51 cho các Cty giống xuất đi miền Trung, tự nhiên chỉ một hai tuần sau giá cứ ùng ục đi lên đến trên 60. Kể cũng nghịch lý, bán giống mà thua hẳn bán lúa thịt. Nhiều hộ nông dân xuất mấy tấn lúa giống một lúc, mất đứt 5-7 triệu trong vòng vài ngày, người cứ thơ thẩn tiếc.

Sang nhà ông Phạm Văn Tân ở làng Tu Lễ, lúa còn ự tràn ra sân, phủ tạm bạt che sương gió vì chưa bán được. Ông Tân bảo, làng có trên 600 mẫu ruộng, từ đầu vụ tới giờ ông đã gom trên 200 tấn nhưng trong dân vẫn còn đến 700-800 tấn nữa. Vụ trước ông gom lúa thật lực và đắng cay chịu lỗ 70 triệu đồng nên vụ này “chột” chẳng dám ôm nhiều. “Giá lúc thời điểm trên 6.000đ có 4-5 hôm, nhà khi ấy còn vài chục tấn không dám bán ra, hãi cũng không dám mua vào. Hàng chết dí một chỗ nên để tuột cơ hội trời cho trong tầm tay. Giờ giá lúa xuống, dân gọi mua nhiều hơn nhưng cũng chẳng tìm được đầu ra”,

Đến nhà đại lý Đinh Công Tư ở xã Minh Đức, tôi phải trèo… qua thóc để vào phòng khách vì hàng đã chất kín mấy gian bên ngoài. Vụ trước anh cắm sổ đỏ ở ngân hàng, vay vốn kích cầu thả phanh 1,75% mấy trăm triệu, vay trong dân lại kèm thêm nguồn vốn cả trăm triệu của đứa con đang lao động bên xứ Đài gửi về. Anh chị gom hàng trăm tấn thóc lúc giá 53, 54 sau xuống trên 30, bán đi lỗ mất đứt gần 200 triệu. Vụ này không dám trữ mấy thì giá lại lên. Vợ anh Tư chép miệng: “Biết thời thế thì đến trẻ con cũng làm được, có tiếc hùi hụi cũng chẳng làm gì được”. Trước vợ chuồng anh Tư chỉ đi cấy, chạy xe công nông chở thóc cho cánh đại lý, sau học lỏm kinh nghiệm cũng tự đứng ra làm để ăn vài phết phẩy. Thua đau ở vụ trước, vụ này anh chị cũng gỡ lại được dăm, sáu chục triệu nhưng chẳng biết mấy năm làm ăn suôn sẻ nữa mới đắp cho bằng cái lỗ 200 triệu.

Trong khi đi khắp vùng đa số nghe những cái tặc lưỡi tiếc rẻ chuyện không dám ôm lúa thì chỉ có bà Vui ở làng Thần xã Minh Đức vụ này trúng đậm. Từ đầu vụ bà đong đuổi, bán đuổi cả ngàn tấn mà trong hai kho giờ vẫn ăm ắp trên 200 tấn lúa của vụ trước đong với giá 36, 37 và đầu vụ này đong giá 41, 42. Khi sốt giá giống qua đi, bà vẫn không hề nao núng, vẫn găm hàng bởi nhận định giá sẽ còn lên vào dịp giáp Tết. Ngay cả với giá bán lúc này, nếu phá kho, bà đã cầm chắc trong tay mức lãi 400 triệu… Nhưng người trúng lớn trên “sòng bạc” lúa gạo như bà Vui, rất hiếm hoi.

Theo Báo Nông nghiệp Việt Nam

Viet Nam Rice - Rice Vietnam - Riceonline

Rice is soul of Vietnamese, and rice make Vietnam known in the world. Vietnam is the second largest exporting country globally after Thailand.

Viet Nam is one of the word's original centres of rice cultivation, but surplus rice production was achieved only after the taming of the vast Mekong River Delta about 300 years ago. A popular Vietnamese proverb says

"In normal times, the scholars rank first, the farmers second. But during a famine, farmers are first, scholars second."

Translation vietnamese: "nhất sỹ nhì nông, hết gạo chạy rong, nhất nông nhì sỹ"

The Mua rice season lasts from May-August to September-December, He-Thu is from April-June to August-September; and Dong-Xuan takes place from December-February to April-June. Improved varieties of indica rice have been released for cultivation in Viet Nam, but special varieties such as Nep Mot, Tam Thom and Nang Huong are still popular. Commercial hybrid rice cultivation takes place mostly under irrigated conditions in the northern and central areas.

Viet Nam has been the world's second largest rice exporter since the mid-1990s, but rice farmers are still poor due to low rice prices. Diversification of the intensive rice system has been promoted to improve farmers' livelihoods.

The Vietnamese are among the world's top five rice consumers. Banh Chung - or glutinous rice cake - is a popular dish during the celebration of the Lunar New Year (Tet). According to legend, 3 000 years ago the sixth King of the Hung dynasty nominated as his heir the person who offered Banh Chung to him during Tet. Over the years, Banh Chung has evolved into many forms and shapes. Since cooking one Banh Chung takes as much time as 10 Banh Chung, people usually prepare them in abundance.

Bán gạo online - ban gaoonline - gao online


Công ty CP Xuất Khẩu Thanh Niên
Chuyên:

- sản xuất và kinh doanh xuất khẩu lúa gạo
- đóng gói, phân phối vận chuyển gạo tận nơi
- bán lẻ gạo online các sản phẩm gạo xuất khẩu

Tên hàng:
- Gạo tám xoan
- Gạo nàng thơm chợ đào
- Gạo tẻ
- Gạo điện biên
- Gạo thái lan (giống thái lan)
- Gạo Nhật bản
Dịch vụ: giao gạo tận nơi trong toàn thành phố HCM
Giá cả: hợp lý
Thanh toán: tiền mặt hoặc chuyển khoản
ưu tiên: khách hàng đặt mua hàng thường xuyên, số lượng lớn

Liên hệ Bộ phận nhận đơn hàng để biết thêm chi tiết:
08.73030585 - gặp chị Hà - hoặc chị Tú
08.73040485 - Gặp chị Hà - hoặc chị Tú

Gạo ngon (gao ngon, gaongon)


Thế nào gọi là gạo ngon?

Một loại gạo được coi là gạo ngon khi đáp ứng được những yêu cầu sau:
Thứ nhất đó phải là loại gạo không được nhiễm hóa chất bảo quản, bảo vệ thực phẩm nằm ngoài danh mục quy định của bộ y tế. Gạo không bị nấm mốc, là gạo đặc sản nguyên chất không bị pha trộn, hạt đều nhau, có thể cầm lên tay để xem. Gạo ngon thường được cấp chứng chỉ nguồn gốc, an toàn thực phẩm. Gạo phải đảm bảo độ thuần chủng (không lai tạp), giữ được hương vị riêng của từng chủng loại sản phẩm. Gạo phải được bảo quản đúng kỹ thuật, được bao gói cẩn thận ghi rõ ràng ngày tháng, và nơi sản xuất. Quá trình sản xuất gạo phải được quản lý theo quy trình quốc tế, từ khâu nghiên cứu giống, trồng, chăm sóc, thu hoạch và xử lý sau thu hoạch, cho đến khi thành cơm ăn.

Gạo ngon hiện được bán ở đâu? gạo được bán ở các cửa hàng, siêu thị của Fivimart, Coop Mart, Metro..

Có gì khác giữa gạo ngon và gạo sạch? gạo ngon thường có thương hiệu, đặc trưng, hương vị riêng, gạo sạch là gạo được quản lý quá trình từ giống đến xử lý sau thu hoạch đảm bảo hợp vệ sinh.

Giá gạo ngon có những loại nào? giá gạo ngon đa dạng nhiều loại như: gạo nàng thơm chợ đào, gạo tám hải hậu, gạo đặc sản điện biên...

Các nấu gạo ngon như thế nào? tùy từng loại sản phẩm, sẽ có cách hướng dẫn và tỉ lệ nước trên từng bao gói gạo nhất định.

OREC, ý tưởng về tổ chức các nước xuất khẩu gạo


Trong khi các nước châu Á đang tỏ ra hào hứng với ý tưởng của Thái Lan về việc thành lập Tổ chức các nước xuất khẩu gạo (OREC) giống như mô hình Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC), thì nhiều chuyên gia lại cảnh báo, OREC không phải là cái phao như mọi người vẫn nghĩ.

Để bảo vệ ý tưởng được đánh giá là khá mạnh dạn này, Thái Lan nêu ra những cái lợi mà OREC có thể mang lại như: Tránh được rủi ro của biến động giá gạo, ấn định được giá gạo trên thị trường thế giới đồng thời ổn định giá trên thị trường nội địa, dự báo về giá cả để làm cơ sở cho các quyết định về năng suất hay đầu tư kỹ thuật cho nông dân... Trong bối cảnh cơn sốt trên thị trường gạo nóng không kém cơn sốt dầu mỏ, cả thế giới bị cuốn vào cuộc tìm kiếm chiến lược nhằm bình ổn thị trường gạo, thì ý tưởng của Thái Lan về việc thành lập Tổ chức các nước xuất khẩu gạo (OREC) thu hút được sự chú ý của dư luận là tất yếu.
Tuy nhiên, phân tích kỹ mọi khía cạnh của “dự án OREC”, các nhà chính trị và giới kinh doanh đã nhận thấy OREC bộc lộ nhiều bất cập. So với OPEC, OREC có những khác biệt cơ bản cả về bản chất thị trường cũng như nguyên tắc hoạt động. Và nếu được hình thành trong giai đoạn hiện nay, OREC sẽ sớm vượt ra ngoài tầm kiểm soát của tất cả các nước thành viên.
Thứ nhất, không giống với dầu thô, gạo là mặt hàng khó quản lý về sản lượng do việc sản xuất gạo phụ thuộc rất lớn vào thời tiết. Theo đề xuất của Thái Lan, 5 quốc gia châu Á được mời tham gia OREC gồm ẤËn Độ, Việt Nam, Lào, Campuchia và Myanmar, sản xuất tổng cộng mỗi năm khoảng 60 triệu tấn gạo và cung cấp hơn 60% lượng gạo xuất khẩu. Tuy nhiên, ở thời điểm hiện nay, cả Ấn Độ và Việt Nam đã phải ngừng hoặc hạn chế xuất khẩu để bảo đảm dự trữ và bình ổn giá gạo nội địa. Là một trong những nước xuất khẩu gạo, nhưng Myanmar hiện đang rất lo lắng vì trận bão khủng khiếp Nagris, vừa tàn phá nhiều kho dự trữ gạo của nước này. Gặp khó khăn về nguồn gạo dữ trữ, chắc chắn Myanmar không thể tính đến chuyện xuất khẩu. So với các lĩnh vực khác của nền kinh tế, sản xuất gạo là một thế mạnh của Lào và Campuchia nhưng chưa thực sự đủ mạnh trên thị trường thế giới nếu không có sự góp sức của những nước xuất khẩu lớn khác như Việt Nam và Ấn Độ. Vì vậy, nếu chỉ xét về tổng sản lượng, về nguyên tắc OREC có thể đáp ứng nhu cầu của thế giới, nhưng chỉ cần một nước thành viên gặp thiên tai cũng tác động đến kế hoạch hành động của cả nhóm.
Thứ hai, gạo không có sẵn như dầu mỏ. Không phải giá gạo thế giới tăng là OREC có thể tăng ngay nguồn cung để bình ổn giá. Vì vậy, không thể coi việc sản xuất gạo dễ dàng và nhanh chóng như hút dầu từ giếng khoan. Sự thiếu hụt trước mắt không thể giải quyết tức thì như OPEC từng làm, mà chỉ có thể là một bài học kinh nghiệm cho việc lên kế hoạch sản xuất vụ sau.
Thứ ba, không thể coi gạo là mặt hàng dự trữ lâu dài như dầu mỏ vì gạo chỉ duy trì được chất lượng trong một thời gian bảo quản nhất định. Dự trữ gạo nếu dư thừa, tuy trước mắt có thể góp phần làm giảm giá, nhưng lại gây tác hại cho nhà nông cũng như chính phủ nước xuất khẩu.
Thứ tư, tất cả những nước xuất khẩu gạo hiện nay đều là các nước đang phát triển. Ngoài các yếu tố như kỹ thuật, thời tiết, các nước này vẫn đứng trước thách thức lớn khi vừa phải duy trì đất canh tác để có nguồn thu từ xuất khẩu nông sản, vừa phải đảm bảo diện tích cho phát triển các khu công nghiệp cũng như đô thị hoá. Thời gian qua, khi “sóng ngầm giá lương thực” lặng lẽ tràn qua nhiều nước, Philippines được nhắc đến là một điển hình về sự mất cân đối này. Từ một nước xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới cách đây vài chục năm, giờ đây Philippines trở thành một trong những nước nhập khẩu nhiều gạo nhất và gặp nhiều khó khăn trong tìm kiếm nguồn cung gạo. Sau nhiều năm để ngành công nghiệp “chiếm” dần đất của nông nghiệp, mới đây, Chính phủ Philippines đã phải quyết định mở rộng diện tích trồng lúa. Hơn nữa, khi một trong những nguyên nhân chính của giá gạo tăng là dân số thế giới tăng chóng mặt, thì diện tích đất trồng lúa không bao giờ có thể “chạy theo kịp”.
Đó là những yếu tố con người tác động đến nguồn cung ứng gạo, chưa tính đến yếu tố thời tiết, điều mà bất kỳ nước nông nghiệp nào cũng ý thức được. Đợt hạn hán kéo dài trong hai năm qua là bài học mới nhất cho thấy biến đổi khí hậu đã khiến sản xuất nông nghiệp vượt khỏi tầm kiểm soát của con người, kể cả tại những nước có nền nông nghiệp hiện đại như Australia hay New Zealand.
Đây không phải là lần đầu tiên Thái Lan đưa ra đề xuất trên. Năm 2001, ý tưởng OREC đã được Thái Lan đề cập tới song không nhận được sự hưởng ứng của những nước liên quan. Gần đây, ý tưởng này lại được đưa ra và nhận được sự quan tâm hơn. Tuy nhiên, một ý tưởng mới có thể là chiếc phao cứu sinh nhưng cũng có thể tạo ra vùng xoáy mới nếu không được nghiên cứu cẩn trọng.

Minh Quân

Gạo Việt - (gaoviet, gaovietnam, gaovn)


TT - Mùa hè năm 1989, cảng Sài Gòn đông vui khác thường. Những lô gạo đẫm mồ hôi nông dân Việt đầu tiên chính thức xuất khẩu. Ông Trần Thế, cựu công nhân bốc dỡ cảng, nhớ lại vẫn xúc động: “Khi được lệnh bốc gạo xuống tàu tụi tôi ngạc nhiên lắm. Có người còn hỏi có nhầm lẫn gì không? Trước đó toàn là bốc gạo, bo bo nhập cứu đói từ tàu lên bờ chứ có mấy khi bốc gạo xuống tàu để chở đi đâu”.

Thực tế đến năm 1988 Việt Nam vẫn nhập khẩu lương thực. Ngày 23-8-1989 hạt gạo Việt bắt đầu ra chợ quốc tế.

Những lô gạo xuất khẩu đầu tiên

Nhớ lại lô gạo đầu tiên được mình xuất đi, ông Hoàng Hữu Phước, tổng giám đốc Công ty cổ phần doanh thương Mỹ Á, vẫn vui như mới bán được hàng Năm 1989, ông Phước đang làm phó trưởng đại diện Công ty Cimmco International thuộc Tập đoàn kỹ nghệ Birla (Ấn Độ) chuyên xuất vào VN các sản phẩm như thép, dược liệu, lốp xe tải, nguyên liệu, thiết bị ngành dệt và mua nông sản VN xuất đi các nước. Lúc đó, Chính phủ Ấn Độ giao Birla chỉ đạo Cimmco mua 10.000 tấn gạo 35% tấm của VN. Ông Phước được giao nhiệm vụ tìm kiếm những nhà cung cấp gạo trong nước.

Biết tin Cimmco cần mua gạo VN, rất nhiều công ty từ miền Bắc, Trung, Nam đến liên hệ với ông Phước để bán gạo, thậm chí nhiều công ty còn cử người “đi đêm”. Rốt cuộc ba công ty được chọn cung ứng gạo cho Cimmco là Tổng công ty Xuất nhập khẩu Bộ Thương mại (Generalimex), Công ty Xuất nhập khẩu TP.HCM (Imexco TP.HCM) và Công ty Xuất nhập khẩu Đồng Tháp (Imexco Đồng Tháp) lại là những đơn vị không tiếp xúc trước đó với ông Phước.

Sau khi hợp đồng ký vào ngày 8-7-1989, việc xuất khẩu gạo gặp khó khăn vì nhiều vấn đề phát sinh. Đầu tiên là kỹ thuật thanh toán qua ngân hàng. Đây là một trong những hợp đồng xuất khẩu gạo đầu tiên của VN thanh toán qua tín dụng thư (L/C). Các nước lúc đó còn e ngại về sự bảo đảm của ngân hàng VN. Khi Cimmco mở L/C tại Ngân hàng Ngoại thương VN (Vietcombank), họ yêu cầu phía VN phải mở một tài khoản bảo đảm tại một ngân hàng quốc tế khác. Phải đàm phán mãi công ty đó mới chấp thuận bỏ điều kiện này.

Tuy có thời điểm lượng gạo VN xuất khẩu bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh nông nghiệp, lũ lụt, nhưng giai đoạn 1989-2008 Việt Nam xuất khẩu bình quân hằng năm trên 3 triệu tấn gạo, với 205 doanh nghiệp và 128 thị trường. Xuất khẩu gạo đạt 5,2 triệu tấn vào năm 2005. Theo Hiệp hội Lương thực VN, dự kiến năm 2009 xuất gạo đạt 6-6,2 triệu tấn, cao nhất trong lịch sử xuất khẩu gạo VN.

Ban đầu phía Ấn Độ muốn thuê đơn vị SPS (kiểm dịch) nước ngoài làm. Sau đó ông Phước tác động họ thuê phía VN là Công ty Giám định hàng hóa xuất nhập khẩu Vinacontrol, nhưng với những yêu cầu mà Vinacontrol chưa đáp ứng ngay được. Vì vậy Cimmco phải tổ chức một lớp tập huấn kéo dài một tuần tại khách sạn Majestic để tám thành viên của Vinacontrol gồm lãnh đạo và chuyên viên nghe báo cáo về yêu cầu giám định lô gạo này.

Rồi việc thuê tàu đảm bảo yêu cầu như hầm hàng trước đó không được chở hóa chất là thách thức cho Cimmco trong lúc VN vẫn còn bị Mỹ cấm vận. Sau cả tháng tìm kiếm, Cimmco cũng được tàu Sea Jade, cắm cờ Liberia, tải trọng 10.000 tấn, nhận chở hàng. Và ngày 23-8-1989 đánh dấu sự kiện với hạt gạo Việt đã đến khi tàu Sea Jade rời bến đem theo 10.000 tấn gạo 35% tấm của VN với giá 235 USD/tấn sang Ấn Độ.

20 năm sau nhắc lại chuyến hàng ấy ông Phước vẫn hào hứng: “Cảnh vận chuyển gạo xuống tàu nhộn nhịp làm tôi không bao giờ quên. Trên đất liền, gạo từ các xe tải nối đuôi nhau chuyển xuống, dưới sông sà lan chở gạo từ ĐBSCL áp vào nườm nượp đẩy hàng lên. Mọi người làm việc cả ngày đêm”.

Lực đẩy cho nông nghiệp

Ngày trọng đại đó ở cảng Sài Gòn không được người sản xuất hạt gạo chứng kiến nhưng tin vui đã nhanh chóng xuống nông dân. Ông Nguyễn Minh Nhị, nguyên chủ tịch tỉnh An Giang, nhớ lại bận đó nhiều nông dân túm tụm hỏi nhau: “Xuất khẩu thiệt hay là tuyên truyền vậy ta? Liệu giống mấy năm đói mà cán bộ lại báo cáo sản xuất dư lúa gạo không?”. Khi tin này được xác nhận và đặc biệt là giá gạo nhích lên rõ, nông dân hồ hởi lắm.

Ông Nhị kể khi còn làm giám đốc Sở Nông nghiệp An Giang, ông đi thực tế thấy nông dân hừng hực khí thế ra ruộng mà vui lây với họ. “Tui nhớ mãi hình ảnh lão nông ở Phú Tân mải mê làm việc bỏ cả nghỉ trưa. Ông đổ mồ hôi san mặt ruộng và làm lại bờ bao nham nhở như cóc gặm hồi còn để trong tập đoàn. Tháng sau tui quay lại thấy thửa ruộng đó đã xanh mướt màu lúa”.

Trên chợ gạo thế giới, sự có mặt bất ngờ của gạo Việt làm nhiều nước ngạc nhiên. Đến năm 1987, VN vẫn còn thiếu lương thực tới mức phải qua Indonesia mượn 100.000 tấn gạo. Ông Võ Hùng Dũng, người giữ chức giám đốc Imexco Đồng Tháp khi đó, hiện là giám đốc VCCI Cần Thơ, cho biết VN bất ngờ xuất khẩu 1,4 triệu tấn gạo năm 1989 đã tác động sâu đến thị trường gạo thế giới. Từ mức giá 250 USD/tấn (gạo 25% tấm), từ tháng 7-1989 giá gạo giảm liên tục, phải đến giữa năm 1990 thị trường gạo thế giới mới hồi phục.

Ở Hậu Giang, thương lái Huỳnh Thị Hồng Lệ kể những ghe hàng xáo nhỏ cũng nhanh chóng được tác động từ xuất khẩu gạo: “Hồi trước chủ yếu chỉ mua gạo nông dân để bán loanh quanh cho người ở phố. Giá gạo lên xuống chút đỉnh tùy vào năng suất và sức tiêu thụ trong nước.

Gạo bán được ra chợ nước ngoài đã kéo giá mua tại đồng từ 350 đồng/kg năm 1989 lên 900 đồng/kg năm 1990 và hơn 1.000 đồng/kg năm 1991”. Bà Lệ kể thêm phong trào nông dân xây nhà gạch, cho con lên thành phố học, rồi tích tụ ruộng đất một phần lớn cũng nhờ hạt gạo đi nước ngoài.

Hành trình hạt gạo Việt ra nước ngoài đã nhanh chóng tác động sâu đến từng thân phận nông dân với thửa ruộng, luống cày. Họ nở nụ cười hứng khởi ra đồng lúc giá gạo tăng lên.

QUỐC VIỆT - TRẦN MẠNH

Chủ Nhật, 13 tháng 12, 2009

Gạo Việt Nam thuộc nhóm 10 mặt hàng bị đe dọa vì biến đổi khí hậu

TTO - Tạp chí Time (Mỹ) đưa ra danh sách top 10 mặt hàng xuất khẩu sẽ gặp nguy hiểm khi các nhà lãnh đạo thế giới không đưa ra được một thỏa thuận giúp cho nhiệt độ của trái đất ngừng tăng vào ngày 18-12. Trong số các mặt hàng này, có gạo Việt Nam.

Mỳ pasta của Ý

Ảnh: Corbis

Các nhà khoa học của Cơ quan Khí tượng (Anh) cảnh báo Ý có thể sớm buộc phải nhập khẩu những vật liệu cơ bản đề sản xuất mì sợi pasta vì biến đổi khí hậu khiến nước này không thể trồng lúa mì ở trong nước được. Nhiệt độ nóng lên và mưa ít hơn tại khu vực Địa Trung Hải khiến những cánh đồng lúa mì ở Ý sẽ bắt đầu giảm dần tính từ năm 2020. Mùa màng có thể gần như biến mất khỏi nước Ý vào cuối thế kỷ 21.

Rượu vang của Pháp

Ảnh: Corbis

Là nơi xuất khẩu những loại rượu danh tiếng lâu đời nhất thế giới, Pháp đang mất đi khí hậu phù hợp cho việc trồng cấy nho. Do hương vị của rượu nơi đây là kết quả của sự cân bằng lượng đường và độ chua a-xít trong những quả nho, cho nên nhiệt độ môi trường phù hợp là yếu tố vô cùng quan trọng.

Nhiệt độ ấm lên sẽ khiến có quá nhiều đường, khiến vị đậm đặc và giống mứt. Nhiều người phục vụ rượu và sản xuất rượu ở Pháp đã viết thư ngỏ gửi tới Tổng thống Pháp Nicholas Sarkozy yêu cầu ông có hành động trước tình trạng biến đổi khí hậu để bảo vệ một trong những thứ quý giá của văn hóa Pháp, hay ít ra cũng bảo vệ nhiệt độ mà những loài nho quý giá này sinh sống.

Mật ong của Argentina

Ảnh: Getty Images

Lượng ong mật đang giảm sút ở mọi nơi, từ California cho tới Pháp. Sau Trung Quốc và Hoa Kỳ, Argentina là nước xuất khẩu mật ong lớn thứ ba trên thế giới, chiếm 22% thị trường toàn cầu.

Thế nhưng những tổ ong nằm ở vị trí thấp ngang mặt nước biển tại quốc gia miền Nam Mỹ này đã bị tác động mạnh vì lũ lụt từ năm 2006. Mùa đông ẩm ướt hơn và mùa hè nhiều mưa hơn cũng làm ong khó ra khỏi tổ và đi kiếm phấn hoa, làm chúng chết đói hoặc suy dinh dưỡng và dễ mắc thêm nhiều chứng bệnh khác. Khi ong biến mất thì nhiều vụ mùa lương thực có thể cũng sẽ biến mất.

Bia của Đức

Ảnh: Corbis

Những vùng sản xuất bia nổi tiếng ở vùng Đông Đức có thể phải chịu sự giảm sút sản lượng do thiếu nước. Nước là thứ sống còn để gieo trồng lúa mạch và cây hoa bia, mà sử dụng những thứ rẻ hơn như ngũ cốc tại Đức là không thể do những quy định chặt chẽ về những gì mà bạn có thể dùng để sản xuất bia.

Những loại cây để tạo ra hương vị bia mọc ở miền bắc đòi hỏi đất ẩm ướt, thời tiết mùa đông giá rét và mùa hè nóng bức. Khi khí hậu ấm lên, những trạng thái khí hậu này biến mất. Liên hiệp châu Âu mới đây đã cấp 9 triệu USD để tạo ra hệ thống tưới giúp cho những nông dân trồng cây hoa bia ở Đức để họ chống chọi với mùa hè nóng bức đang đến gần.

Gạo Việt Nam

Phơi lúa tại An Giang - Ảnh: Đ.Vịnh

Việt Nam hiện xuất khẩu lúa gạo trị giá 2,9 tỉ đô la mỗi năm, song việc kinh doanh này đang ngày càng gặp nguy hiểm.

Theo Ngân hàng Phát triển châu Á, sản lượng lúa gạo của Việt Nam có thể sút giảm mạnh khi mực nước biển dâng lên nhấn chìm hàng chục ngàn héc-ta đất trồng vào cuối thế kỷ 21.

Do lúa gạo Việt Nam phụ thuộc vào những vùng đất trồng cấy nằm thấp ngang mực nước biển ở những vùng châu thổ sông Mekong và sông Hồng, nên ngay cả khi mực nước dâng lên tương đối nhỏ cũng có thể có những hệ quả tàn khốc cho đất nước này. Điều này gây ra những đe dọa lớn về an ninh lương thực, vì các quốc gia châu Á phụ thuộc rất nhiều vào lúa gạo để nuôi dân.

Rau và trái cây của Tây Ban Nha

Ảnh: Corbis

Theo các nhà khoa học đang thực hiện dự án nghiên cứu được Ủy ban châu Âu cấp vốn, truyền thống ẩm thực của Tây Ban Nha nhờ vào sự phong phú của rau quả nước này. Nhưng nhiệt độ tăng lên sẽ khiến nước này lâm vào tình trạng sa mạc hóa nhanh chóng.

Rượu Vodka của Bắc Âu

Ảnh: Corbis

Thị trường rượu Vodka trên thế giới trị giá 12 tỉ USD hàng năm. Nhưng nhiệt độ tăng ở những nơi như Ba Lan đe dọa các thành phần như khoai tây và lúa mì, theo Văn phòng Khí tượng của Anh. Dự kiến, giá cho một chai vodka sẽ tăng.

Bông của Mali

Ảnh: Getty Images

Theo khảo sát của Oxfam năm nay, lượng mưa ở Mali đã giảm 25% trong 50 năm qua. Một nơi có mùa mưa kéo dài bảy tháng tại nước ở miền tây châu Phi hiện chỉ còn 3 tháng. Nếu không có đủ mưa, các cây bông vải sẽ bị khô trước khi thu hoạch.

Dịch vụ trượt tuyết của Colorado (Mỹ)

Ảnh: Corbis

Là một trong những địa điểm trượt tuyết được ưa thích trên thế giới, khu nghỉ dưỡng Colorado đem lại doanh thu 2 tỷ USD/năm. Nhưng nếu nhiệt độ tiếp tục tăng, các nhà khoa học thuộc Đại học Colorado ở Boulder cảnh báo rằng mùa tuyết rơi có thể bị ngắn hơn một tháng so với hiện nay. Làm tuyết nhân tạo là cả một vấn đề bởi vì làm tuyết đòi hỏi rất nhiều nước.

Du lịch của Maldivies

Ảnh: Corbis

Mỗi năm có 600.000 du khách tới Maldives. Vì vậy, du lịch là một trong những ngành xuất khẩu lớn của quốc đảo ở Ấn Độ Dương - nhưng không có nghĩa là ngành này sẽ tồn tại dài lâu. Nước biển dâng cao sẽ khiến nhiều điểm du lịch tuyệt vời nơi đây chìm dưới đáy đại dương. Tháng trước, tổng thống nước này đã chủ trì một cuộc họp nội các dưới biển nhằm nhấn mạnh thảm họa nước này sẽ gặp phải do biến đổi khí hậu.

HẠNH NGUYÊN (Theo Time)

Lúa gạo tiếp tục giảm giá

TT - Hiện nay một số tỉnh khu vực ĐBSCL bắt đầu thu hoạch lúa đông xuân sớm nên giá lúa gạo đang tiếp tục giảm.

Tuần trước giá lúa dài thường phơi khô tại Bạc Liêu và Cà Mau dao động 5.700-5.800 đồng/kg thì sáng 12-12 chỉ còn 5.500 đồng/kg. Tại huyện Mỹ Tú, Kế Sách và Long Phú (Sóc Trăng), lúa suốt xong chưa phơi thương lái mua giá 4.600-4.800 đồng/kg, giảm 200 đồng/kg so với tuần trước.

Đối với lúa tài nguyên và một số giống lúa thơm phơi khô hiện dao động 6.600-6.700 đồng/kg, giảm 100-150 đồng/kg. Các vựa gạo ở TP Sóc Trăng (Sóc Trăng) cho biết gạo dài thường hiện còn 8.000-8.200 đồng/kg, giảm 300 đồng/kg.

DUY KHANG

Tạo nên danh tiếng lúa gạo Camargue

Lần đầu tiên nước Pháp vinh danh những người lính thợ Việt:

TT - Buổi lễ tôn vinh chín người Việt đã diễn ra trang trọng và cảm động tại phòng khánh tiết của tòa thị chính thành phố Arles (Pháp) vào ngày 10-12. Họ thuộc trong số ít ỏi những người lính thợ còn sống, dù vào năm 1939 từng có đến 20.000 thanh niên trai tráng người Việt sung lính thợ.

Thị trưởng thành phố Arles, ông Hervé Schiavetti (phải) tặng huy chương cho một người lính thợ Việt sáng 10-12 - Nguồn: Flickr.com

70 năm trước, những thanh niên trai tráng Việt được chiêu mộ sang Pháp để làm lực lượng sung công trong Thế chiến thứ 2. Lịch sử đẩy đưa để một số không thể trở về quê hương. Nhưng họ đã đem đến cho nước Pháp kỹ thuật trồng lúa nước của người Việt...

“Các ông đã đem lại cho chúng tôi món quà tuyệt vời nhất. Vùng Camargue giờ đây có 20.000ha lúa nước và đây là thứ lương thực không hề mất giá”. Vị phó chủ tịch Liên đoàn nông dân trồng lúa ở Camargue, miền nam nước Pháp, gửi lời cảm ơn chân tình đến những người Việt từng là lính thợ năm 1939.

Chào cờ ở trại Venissieux, ảnh chụp năm 1943 - Ảnh của ông Phạm Văn Nhân

Những người lính thợ làm việc trong xưởng đạn pháo ở Pháp

Lính thợ Việt Nam cấy lúa ở Camargue - Ảnh của ông VŨ QUỐC PHAN

Chuyện chưa từng có

“Các ông đã đem lại cho vùng đất này sự giàu có, chúng tôi xin chân thành cảm ơn vì điều đó” - thị trưởng thành phố Arles, ông Hervé Schiavetti, nói trước cử tọa gồm những người lính thợ, những người bạn Pháp yêu quý Việt Nam trước khi trao huy chương của thành phố cho chín người đàn ông Việt Nam.

Nhiều phương tiện truyền thông ở Pháp nhìn nhận đây là sự kiện chưa từng có bởi lẽ hơn 60 năm qua, nhiều chính quyền ở Pháp muốn né tránh việc nhìn nhận công sức của những người lính thợ và lính tập Việt Nam đóng góp cho nước Pháp. Ông Gilles Manceron, nhà sử học kiêm phó chủ tịch Liên đoàn Nhân quyền, nói với báo La Provence: “Theo hiểu biết của tôi, đây là lần đầu tiên có một địa phương vinh danh theo cách này. Đây là sự kiện đầu tiên ở nước Pháp. Cho đến lúc này, nước Pháp chỉ giữ thái độ vờ như không biết hoặc khinh bỉ. Con đường dẫn đến việc tôn vinh như ngày hôm nay quả thật là dài và khó khăn”.

Nhưng sự thật lịch sử không thể chối bỏ. Bởi vẫn còn đó những con người thật việc thật, những hậu duệ của họ và những tư liệu không thể chối cãi. Trong buổi lễ diễn ra ngày 10-12, hầu hết những người đến dự đều đem theo tư liệu hoặc những tấm ảnh thời xưa. Có những người đến không chỉ để chia vui mà còn để tìm hiểu gốc gác cha mình. Chuyên gia tin học Serge Đặng Hà 55 tuổi nhớ lại: “Cha tôi qua đời khi tôi mới lên chín. Tôi phải vào sống trong trại mồ côi. Chỉ đến gần đây tôi mới đặt ra những câu hỏi về gốc gác của cha mình”.

Những người lính thợ Việt ngồi bên trái lắng nghe thị trưởng Hervé Schiavetti phát biểu tại buổi lễ trao huy chương ở tòa thị chính Arles - Ảnh: Flickr

Những ngày gian khó

Câu chuyện của những con người được vinh danh là câu chuyện của một thời trai trẻ đầy nhiệt huyết, ưa khám phá và cả bồng bột. Ông Phạm Văn Nhân, từng là thông dịch viên của nhóm lính thợ, nhớ lại: “Lúc đó tôi thấy hạnh phúc khi được khám phá nước Pháp, đất nước mà tôi chỉ biết qua sách vở. Nhưng khi đặt chân đến Marseille, nơi ở của chúng tôi lại là nhà tù Baumettes”.

Trong số 20.000 lính thợ được đưa sang Pháp, 1.000 người đã bị chuyển đến Camargue để làm lúa và làm muối. Sau chiến tranh, phần lớn trong số họ hồi hương. Nhưng khoảng 1.000 người đã thiệt mạng trên đường đi và 1.000 người quyết định ở lại nước Pháp vì nhiều lý do. Hiện trong số lính thợ ấy chỉ còn khoảng 100 người sinh sống ở Việt Nam và 10 người còn sống ở Pháp.

Nhà tù lúc đó vừa xây xong nên được trưng dụng làm chỗ ở tạm cho những người lính thợ trước khi họ được phân chia đi khắp các xưởng vũ khí của Pháp. Cứ sáu người chui rúc trong một buồng giam chật hẹp. Họ bắt đầu vỡ mộng thật sự sau một tháng lênh đênh trên biển, “nằm như cá mòi dưới hầm tàu” từ Việt Nam sang Pháp.

Tiếp đó là những tháng ngày bán sức lực trong các xưởng vũ khí độc hại và nguy hiểm. Họ - những người lính thợ Việt Nam - phải làm những công việc nguy hiểm và độc hại nhất trong các công xưởng ấy với mức lương “chỉ bằng 1/10 lương trung bình của công nhân Pháp” (www.travailleurs-indochinois.org).

Năm 1941, chiến tranh lan sang châu Á nên nước Pháp mất nguồn cung cấp gạo. Chính phủ Vichy quyết định mở khu trồng lúa ở Camargue và trưng dụng 500 lính thợ Việt. Ông Lê Văn Phu, người từng phải trồng lúa và làm muối ở Giraud, kể lại: “Kẻ thù của chúng tôi không chỉ là muỗi mòng mà còn là sự đói khát, thiếu thốn quần áo, giày vớ và nhất là nỗi nhớ quê nhà”. Thế nhưng, vốn là những nông dân chân chất, họ đã lao vào làm việc và gầy dựng nên những đồng lúa xanh mượt ở Camargue - nơi người Pháp trước đó từng trồng lúa nhưng chỉ nhằm mục đích ngọt hóa các cánh đồng bị nước mặn xâm lấn. Năm 1942, khi có bàn tay những người lính thợ Việt, người ta đã thu hoạch được 180 tấn lúa và hai năm sau lên đến 2.200 tấn.

Những người lính thợ Việt đã làm thay đổi một vùng quê nước Pháp, nếu không muốn nói là làm giàu cho người dân ở đấy nhưng họ đã không được đối xử và trả công xứng đáng. Đã có những tiếng nói phản ứng từ những người lính thợ giờ đây bước sang tuổi 90. Thậm chí có người như ông Lê Hữu Thọ đã không kịp đến dự lễ tôn vinh vì ông đã qua đời vào tháng 9 vừa qua.

Tuy vậy bài diễn văn mà ông chuẩn bị để đọc trong buổi lễ đã được con gái ông, bà Myriam Le Hữu, đọc thay cha. Ông Thọ viết: “Giờ đây tôi đã vất hết xuống sông Rhône mọi nỗi oán giận lẫn thất vọng”. Tuy vậy ông không quên nhắc lại những gì mình đã tranh đấu trong những năm cuối đời: “Nhiều người dân Arles đã làm giàu từ lúa gạo. Và cho đến năm nay (2009), cứ đến mùa lễ hội lúa gạo, tôi đều yêu cầu người ta phải nêu tên những người lao động Việt Nam nhưng câu trả lời luôn là “để sang năm tính xem sao’”.

Ông Thọ đã kịp vất những nỗi buồn xuống dòng sông nước Pháp để thanh thản ra đi. Có lẽ giờ đây nơi chín suối, ông cũng có thể mỉm cười khi thị trưởng Hervé Schiavetti tuyên bố khi trao huy chương: “Đây là sự thừa nhận dù chậm trễ nhưng thật lòng và đích thực”.

THANH LIÊM tổng hợp

“Cái đói, cái khát và những nỗi khổ nhục”

Những người tưởng chừng biết rõ lịch sử Thế chiến thứ 2 hẳn sẽ ngạc nhiên khi biết về sự tham gia của 20.000 lính thợ người Việt và 15.000 lính tập gốc nông dân được huy động để hỗ trợ nước Pháp trong cuộc chiến những năm 1939-1940. (...) Giờ đây chẳng ai còn nhớ về chuyện đó...

Sau khi Pháp đầu hàng vào tháng 6-1940, chúng tôi, 20.000 người, bị phó mặc trước khi tìm được đường đến vùng Provence và Midi-Pyrénées, nơi khí hậu dễ chịu hơn. Hồi năm 1939, tôi mới 20 tuổi và là một trong những thông dịch của lính thợ. Tôi cũng chịu cùng số phận hẩm hiu của họ: đói khát, nghèo túng, bị sỉ nhục, bị đối xử thậm tệ và bị dằn vặt vì nỗi nhớ quê nhà. Tôi thuộc trong số 10% lính thợ và lính tập người Việt chọn lựa ở lại Pháp. Hơn 1.000 người đã chết ở đất nước này, xa quê hương đất tổ.

Tôi nhớ vào năm 1938, trước chiến tranh, Pháp nhập mỗi năm 600.000 tấn gạo từ châu Á, trong đó 80% từ Việt Nam. Sau thất bại tháng 6-1940, Pháp cũng mất đi nguồn cung cấp gạo. Vì thế vào năm 1941, chính phủ Vichy đã quyết định tận dụng nguồn lính thợ Việt để làm lúa ở Pháp. Thế là ngay giữa thời chiến, 225 lao động Việt Nam của đại đội 25 được đưa đến Camargue. Họ vốn là những nông dân giỏi ở Việt Nam. Đó là khởi đầu của lịch sử lúa nước tại Camargue.

(...) Lúa giống thì chúng tôi đi tìm mua ở Piémont (Ý). Những người nông dân Việt đã thuần hóa được số lúa giống đó bằng những kỹ thuật của cha ông mình và đem lại thành công nhanh chóng cho các đồng lúa ở Camargue. Mùa thu hoạch đầu tiên vào tháng 9-1942, chúng tôi làm được 180 tấn trên 50ha. Sang năm 1943, vụ mùa đem về 600 tấn trên 230ha. Sang năm sau là 2.200 tấn từ 800ha. Điều kỳ diệu đó đã kéo dài đến năm 1960 khi nước Pháp tái lập chuyện mua bán gạo với khu vực Đông Nam Á, nơi người ta làm lúa được ba vụ mỗi năm.

Thế nhưng ở thời Đức chiếm đóng, lúa gạo quý như vàng. Thời đó người ta đổi 1kg lúa lấy 50kg ximăng. Nhiều người dân Arles đã giàu lên từ vài hecta đất trồng lúa. Thế mà đến ngày hôm nay, mỗi dịp lễ hội lúa gạo ở Arles vào tháng chín, chẳng ai chịu nhớ ơn hoặc trả lại công bằng cho những người đồng hương của tôi đã đem lại tiếng thơm cho vùng Camargue. Việc thừa nhận chính thức đó là chuyện quá dễ làm. Nó vinh danh cho vùng đất này và càng góp phần gìn giữ tình bằng hữu Pháp - Việt”.

(Trích từ cuốn sách Hành trình của một ông quan bé của ông Lê Hữu Thọ
- NXB L’Harmattan, 1996)

________________

Pierre Daum - người chọn sự thật lịch sử

Câu chuyện về những người lính thợ và lính tập đến từ Việt Nam đã được “xới” lại ở Pháp mạnh mẽ hơn kể từ sau cuốn sách thể loại điều tra của nhà báo Pháp Pierre Daum xuất bản hồi tháng 5-2009 (NXB Solin).

Nhà báo Pháp Pierre Daum

Nhà báo tự do 43 tuổi này tình cờ phát hiện câu chuyện những người lính thợ Việt khi ông đến Arles làm một phóng sự năm 2004. Từ đó ông thu thập tư liệu và tìm gặp nhân chứng tại Pháp lẫn Việt Nam.

Tổng cộng 11 người ở Pháp và 14 người ở Việt Nam đã xuất hiện trong cuốn Những người bị cưỡng bức nhập cư - những người lính thợ Đông Dương tại Pháp, 1939-1952. Ông muốn sự thật lịch sử phải được nhìn nhận đúng.

Trong buổi lễ tại Arles, nhà báo - nhà văn Pierre Daum cũng có buổi trò chuyện quanh cuốn sách của mình. Ông nhấn mạnh: “Đây là lần đầu tiên một lãnh đạo chính trị ở nước Cộng hòa Pháp nhìn nhận trang đen tối đó của lịch sử đô hộ thuộc địa”.

T.LIÊM

Tác phẩm Hạt ngọc đoạt giải nhất

TT - Chiều 10-11, ban tổ chức cuộc thi ảnh nghệ thuật nằm trong khuôn khổ Festival lúa gạo Việt Nam lần 1 đã công bố kết quả. Giải nhất thuộc về tác phẩm Hạt ngọc của Duy Bằng (Long An), hai giải nhì thuộc về tác phẩm Nhộn nhịp ngày mùa của Trương Ánh Hồng (Cần Thơ) và tác phẩm Cứu lúa vụ ba của Thảo Nguyên (Ðồng Tháp).

Tác phẩm Hạt ngọc của Duy Bằng (Long An) đoạt giải nhất

Ngoài ra ban tổ chức còn trao bốn giải ba và 10 giải khuyến khích.

Ðây là lần đầu tiên một cuộc thi ảnh nghệ thuật được tổ chức với chủ đề lúa gạo nhằm tôn vinh nền văn minh lúa nước, quảng bá thương hiệu lúa gạo Việt Nam trên thị trường quốc tế cũng như đẩy mạnh việc ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất lúa gạo ở nước ta.

Cuộc thi đã thu hút được 866 tác phẩm màu và đen trắng của 172 tác giả. Lễ trao giải và khai mạc triển lãm sẽ được tổ chức vào ngày 28-11 tại Trung tâm Triển lãm tỉnh Hậu Giang.

HOÀNG THẠCH VÂN

Tháo nút thắt đầu ra cho lúa gạo

TT - Tỉnh Hậu Giang vừa được Thủ tướng Chính phủ cho phép phối hợp với các bộ, ngành tổ chức Festival lúa gạo VN vào tháng 11-2009. Đây là festival đầu tiên về lúa gạo với sự tham dự của nhiều quốc gia trong khu vực.

Gạo VN xuống tàu để xuất sang Philippines (ảnh chụp tại bến phao 39, sông Nhà Bè, TP.HCM) - Ảnh: H.T.Vân

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Nguyễn Phong Quang - bí thư Tỉnh ủy Hậu Giang - cho biết:

- Việc tổ chức Festival lúa gạo VN xuất phát từ mục đích tôn vinh nền văn minh lúa nước, phát huy tiềm năng, thế mạnh sản xuất nông nghiệp VN; đẩy mạnh sản xuất, mở rộng giao thương buôn bán lúa gạo góp phần thực hiện và cụ thể hóa nghị quyết trung ương 7 về nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Đặc biệt chúng tôi muốn thông qua festival lần này xây dựng thương hiệu lúa gạo VN, đưa hạt gạo VN vươn xa hơn ra thế giới.

Ông Nguyễn Phong Quang - Ảnh: P.N.
* Nhiều năm qua VN luôn nằm trong tốp các nước dẫn đầu về xuất khẩu gạo, nhưng quốc tế chưa biết nhiều về hạt gạo VN, nông dân vẫn gặp khó vì chúng ta chưa có thương hiệu gạo?

- Chưa kể khu vực đồng bằng sông Hồng, khu vực đồng bằng miền Trung, chỉ riêng khu vực ĐBSCL mỗi năm sản xuất bình quân trên 20 triệu tấn lúa, nhưng lâu nay hạt gạo của chúng ta xuất khẩu ra thế giới vẫn chưa có thương hiệu, đời sống bà con nông dân vẫn khó khăn, điệp khúc được mùa, mất giá cứ tái diễn...

Vì vậy, festival lúa gạo lần này ngoài chuyện tôn vinh, quảng bá hạt gạo, điểm nhấn quan trọng mà chúng tôi nhắm đến là mời các chuyên gia nước ngoài có kinh nghiệm để giải quyết cho được việc xây dựng thương hiệu gạo VN, giúp hạt gạo VN vươn ra xa hơn nữa với thị trường quốc tế. Giải quyết được thương hiệu là giải quyết được “nút thắt” đầu ra cho lúa gạo VN, giúp nông dân sản xuất có lãi.

* Thưa ông, ngoài việc xây dựng thương hiệu, vấn đề nâng cao chất lượng lúa gạo VN có được tính đến qua festival lần này?

- Một trong những nguyên nhân khiến gạo xuất khẩu của VN chưa được giá là do chất lượng gạo chưa đồng đều. Ngay như ĐBSCL vựa lúa của cả nước nhưng từ bao đời bà con nông dân quen với tập quán trữ lúa bằng bao chất đống trong nhà, không có hệ thống kho chứa nên sau thu hoạch vài tháng lúa chưa thể bán được là bị ẩm mốc, chất lượng gạo giảm.

Tại festival lần này, thông qua các cuộc hội thảo với sự tham gia của lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương, chúng tôi muốn gửi đến các doanh nghiệp thông điệp hãy giúp các tỉnh và cùng phối hợp với các tỉnh xây dựng hệ thống kho chứa lúa để đảm bảo chất lượng lúa cho nông dân. Riêng tại Hậu Giang chúng tôi, nhận rõ điểm yếu này từ nhiều tháng nay đã xúc tiến cùng với Tổng công ty Lương thực miền Nam xây dựng ba kho chứa sức chứa khoảng 200.000 tấn. Hệ thống kho chứa này sẽ hoàn thành vào cuối năm nay hoặc đầu năm 2010, giải quyết được 30-40% lượng lúa hàng hóa của tỉnh.

* Có ý kiến cho rằng Hậu Giang không phải là tỉnh trọng điểm lúa của vùng ĐBSCL, lại là tỉnh mới tách, cơ sở hạ tầng chưa tốt nên sẽ gặp khó khi đứng ra tổ chức một festival lúa gạo tầm quốc tế?

- Đúng là Hậu Giang là tỉnh mới tách ra từ Cần Thơ, còn nhiều khó khăn. Tuy nhiên, chúng tôi đề xuất với Thủ tướng cho tổ chức festival lần này xuất phát từ lợi ích quốc gia, từ thực tế bức xúc lâu nay của hàng triệu nông dân VN làm ra lúa gạo nhưng luôn thua thiệt. Hiện tại mọi công việc chuẩn bị khá chu đáo, sẵn sàng cho ngày khai mạc festival.

Còn nói Hậu Giang không phải là vùng trọng điểm lúa là chưa đúng. Hậu Giang có sản lượng lúa thấp hơn một vài tỉnh nhưng nằm ở tiểu vùng sông Hậu, có kênh xáng Xà No là nơi vận chuyển giao thương buôn bán lúa gạo từ cả trăm năm nay.

Sẽ tái hiện về sản xuất lúa gạo

Festival lúa gạo VN lần thứ nhất dự kiến khai mạc từ ngày 26 đến 30-11-2009. Dự kiến có khoảng 300 gian hàng của các doanh nghiệp, địa phương trong nước và quốc tế tham gia hội chợ triển lãm giới thiệu các hoạt động liên quan đến lúa gạo, nông sản như: triển lãm ảnh nghệ thuật về lúa gạo, triển lãm nông ngư cụ thời khẩn hoang đến hiện tại, tái hiện về sản xuất lúa gạo và nông thôn; các gian hàng lúa gạo và ngành lương thực VN, quốc tế; cây giống, các loại máy nông ngư cơ, máy móc chế biến lúa gạo.

Bốn cuộc hội thảo với sự tham gia của các nhà khoa học, chuyên gia quốc tế, nhà quản lý, lãnh đạo các tỉnh, thành, doanh nghiệp kinh doanh lương thực gồm: hội thảo lúa gạo VN xuất khẩu và hội nhập, kênh xáng Xà No - con đường lúa gạo miền Hậu Giang, hội thảo về văn minh lúa nước và hội thảo xúc tiến đầu tư.

HOÀNG TRÍ DŨNG thực hiện

Thúc đẩy hạt lúa tiến hóa nhanh hơn

TTCT - Giá gạo tăng cao ảnh hưởng đến nhiều quốc gia. Tại Philippines, Viện nghiên cứu lúa quốc tế đang tìm những biện pháp mới để góp phần giải quyết nạn đói trên toàn cầu.

Trồng thử nghiệm lúa lai tại IRRI - Ảnh: ufz.de

“Năm 2007 giá 1 tấn gạo chỉ vào khoảng 300 USD, năm 2008 đã lên đến 1.180 USD, hiện giờ vẫn còn khoảng 550 USD - nhà kinh tế xã hội học người Ấn Độ Samarendu Mohanty của Viện Nghiên cứu lúa quốc tế (IRRI) ở Los Banos, Philippines, nói - Nếu như không có thay đổi về cơ bản thì một lúc nào đó chúng ta sẽ đi đến thảm họa”.

Tăng gấp đôi sản lượng để nuôi 9 tỉ người

Trên sàn giao dịch gạo thời gian gần đây, chỉ trong một ngày giá gạo đã dao động bằng cả một năm trước, theo quan sát của ông Mohanty. Toàn bộ hệ thống dường như đang lung lay. Nối tiếp cơn sốc dầu hỏa là bong bóng đầu cơ và các cuộc khủng hoảng lương thực, tài chính và kinh tế thế giới. Tất cả dẫn đến một phản ứng dây chuyền tai hại: ngày càng có nhiều quốc gia đóng kín thị trường, những nước như Ấn Độ đã dự trữ một lượng gạo khổng lồ và qua đó làm tăng sức cầu.

“Sự kết hợp nguy cơ từ suy thoái kinh tế và giá lương thực thực phẩm liên tục ở mức cao đã đẩy thêm tròn 100 triệu người vào vòng nghèo đói so với năm 2008” - ông Jacques Diouf, giám đốc Tổ chức Lương nông của Liên Hiệp Quốc (FAO), từng cảnh báo trong tháng 6 vừa qua và đưa ra nhiều con số gây sốc.

Theo đó, hiện thế giới có trên 1 tỉ người đói ăn, nhiều nhất là châu Á với 640 triệu người. Và vẫn chưa biết được bao giờ thảm kịch này sẽ kết thúc. Hạn hán, ngập lụt hay nóng bức xuất hiện ngày càng nhiều và dân số thế giới ngày càng tăng đều góp phần làm tình trạng này thêm căng thẳng. Hiện nay có 6,8 tỉ người sống trên hành tinh, nhưng 40 năm nữa sẽ có trên 9 tỉ người. Theo FAO, để cung cấp đủ lương thực cho tất cả mọi người thì sản lượng lúa mì, bắp, khoai tây hay gạo phải tăng gấp đôi cho đến năm 2050.

Trong những lúc như thế này, người ta thường nhìn về Los Banos. Các chuyên gia về lúa có nhiều kinh nghiệm nhất đang tập trung ở IRRI. Los Banos thuộc vùng ngoại ô của thủ đô Manila, có trên 250ha đất nghiên cứu và một bộ sưu tập trên 110.000 giống lúa. Được tài trợ chủ yếu từ Quỹ Rockefeller và Quỹ Ford, IRRI ra đời năm 1960 nhằm giải quyết các vấn đề về cung cấp lương thực của thế giới.

Các chuyên gia của IRRI đã có lần giúp thế giới tránh được một thảm họa. Năm 1966, các nhà khoa học ở Los Banos phát triển giống lúa có năng suất cao IR8 và qua đó đã đứng vào hàng đầu của cái gọi là cuộc Cách mạng xanh. Nhờ IR8, sản lượng thu hoạch đã tăng gấp đôi, giúp thế giới vượt qua được cuộc khủng hoảng lương thực đầu những năm 1970.

Hiện nhiều người đang hi vọng vào một điều kỳ diệu tương tự diễn ra. Theo tính toán của các nhà khoa học IRRI, hằng năm thế giới phải sản xuất thêm 10 triệu tấn gạo để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng. Người ta đã không đạt đến con số này từ nhiều năm nay.

Phần lớn chuyên gia đều thống nhất thế giới không còn nhiều đất để trồng thêm lúa nữa. Ít nhất là hiện giờ, vì trên lý thuyết châu Phi có thể giúp giải quyết phần nào trong vấn đề cung ứng. Thế nhưng, cho đến bao giờ hạ tầng cơ sở trên châu lục này vẫn trong tình trạng tệ hại, và châu Phi vẫn dựa vào tiền viện trợ phát triển thay vì trao đổi hàng hóa thì vựa lúa châu Phi vẫn chỉ là ước mơ. Có triển vọng nhiều hơn là cải thiện các phương pháp hiện tại.

Các chuyên gia IRRI dự tính những thất thoát sau thu hoạch khoảng 10-30%: do bảo quản không đúng cách, do côn trùng hay chim chóc. Vì thế, họ đã phát triển nhiều dụng cụ rẻ tiền như nhiệt kế hồng ngoại để giúp nông dân trồng lúa giảm thiểu thất thoát.

Những thành công gần đây trong phát triển giống lúa Swarna Sub-1 cũng mang lại nhiều hi vọng. Giống lúa này có thể sống đến 17 ngày dưới nước, đặc biệt thích hợp cho những quốc gia thường xuyên bị ngập lụt như Bangladesh hay Ấn Độ. Một kỹ thuật trồng lúa mới cần ít hơn 25% lượng nước cũng đang được phát triển, có thể áp dụng cho những vùng đất khô hạn, giúp ích cho các nhà nông ở Úc thường xuyên phải chịu đựng hạn hán.

Lần theo dấu vết của tiến hóa

Một dự án quốc tế khác vừa nhận được số tiền tài trợ 11 triệu USD từ Quỹ Bill & Melinda Gates để tạo ra giống lúa mới có khả năng thực hiện quang hợp C4. Quang hợp ở thực vật C4 có hiệu suất cao hơn 50% so với thực vật C3 như lúa. Một vài loài như bắp hoặc mía đã phát triển từ C3 sang C4 đạt hiệu suất cao trong quá trình tiến hóa.

Các nhà nghiên cứu vẫn chưa biết được thiên nhiên đã làm điều đó như thế nào. Vì thế, trước tiên họ muốn biến đổi những thực vật C4 như lúa trở về thực vật C3 để so sánh với giống lúa thông thường. “Nếu như chúng tôi khám phá được những gen nào gây ra thay đổi này và tạo được một giống lúa C4 thì có thể sản xuất thêm 50% gạo” - nhà khoa học John E. Sheehy của IRRI tin như vậy. Ông chính là người đang thúc đẩy dự án nghiên cứu C4.

Cũng như phần lớn đồng nghiệp, ông Sheehy cho rằng những quan ngại về công nghệ biến đổi gen chỉ là lo âu vô cớ. “Chúng tôi đang lần theo dấu vết của tiến hóa - ông nói - Và cuối cùng cũng không còn khả năng nào khác để tăng sản xuất lương thực một cách có hiệu quả”.

Nhà khoa học nông nghiệp Achim Dobermann cũng cùng quan điểm: “Chúng tôi chỉ giúp sự tiến hóa diễn ra nhanh hơn mà thôi. Những việc mà chúng tôi có thể thực hiện trong vòng vài năm thì thiên nhiên lại cần đến hàng triệu năm. Và bây giờ chúng ta không còn thời gian nữa”.

PHAN BA (Theo Spiegel Wissen)

Bộ Công Thương khẳng định không có chuyện thiếu gạo

Trước thông tin "khan hiếm gạo" gây nên hiện tượng giá tăng nhẹ trong tại một số khu vực phía Nam, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Thành Biên khẳng định: "Đó chỉ là tin đồn, không có chuyện chúng ta thiếu gạo".
Đọc thêm trên vnexpress: >Tin đồn thiếu gạo đẩy giá bán lên cao

Thứ trưởng Nguyễn Thành Biên cho biết hiện nay lượng gạo dự trữ của Việt Nam là hơn 1 triệu tấn. Vì vậy không có chuyện thiếu gạo, an toàn an ninh lương thực vẫn được đảm bảo.

Để đảm bảo bình ổn thị trường gạo, đặc biệt trong dịp Tết Nguyên đán Canh Dần 2010, Bộ Công Thương đã chỉ đạo các đơn vị cập nhật diễn biến mặt hàng này hàng ngày và báo cáo Bộ để có các xử lý kịp thời .

Theo Phó Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam Phạm Văn Bảy, Hiệp hội đã có phương án chỉ đạo các doanh nghiệp chủ động nguồn cung để xử lý ngay diễn biến bất thường của thị trường gạo.

Bên cạnh đó, Tổng công ty Lương thực miền Nam (Vinafood II) đã yêu cầu các đơn vị thành viên mở cửa hàng từ 6h đến 22h hàng ngày; giá bán gạo phải thấp hơn giá thị trường 10% và phải niêm yết giá gạo công khai. Tổng công ty cũng cam kết với UBND TP HCM, nơi nào có dấu hiệu khan hiếm gạo sẽ cho xe cung ứng hàng ngay lập tức, đảm bảo hàng đến tận tay người dân.

Công ty TNHH 1 thành viên Đại Thắng (TP HCM) đã mở 6 điểm bán lẻ gạo ngay khi có tin đồn về việc khan hiếm gạo. Tại các điểm bán gạo này, có rất nhiều loại gạo cung ứng đủ cho người tiêu dùng, giá gạo được niêm yết công khai. Hiện Công ty đã dự trữ khoảng 10.000 tấn gạo để cung cấp cho thị trường nội địa và giữ giá bình ổn từ nay tới sau Tết Canh Dần.

Một thông tin mới chắc chắn cũng sẽ làm cho người tiêu dùng yên tâm là đồng bằng sông Cửu Long chuẩn bị vào vụ thu hoạch, do vậy, không thể xảy ra "sốt" gạo. Tin về “khan hiếm gạo” chỉ là tin đồn thất thiệt.

Người tiêu dùng cần nắm thông tin chính thức từ các cơ quan chức năng để tránh hoang mang không đáng có.

(Theo chinhphu.vn)

Thứ Ba, 8 tháng 12, 2009

Nước nhập khẩu gạo lớn nhất thế giới... thiếu gạo

TTO - Philippines, quốc gia nhập khẩu gạo lớn nhất thế giới, đang đối mặt với tình cảnh thiếu hụt nguồn cung và giá nhập khẩu gạo tăng tới 30% so với tháng trước.

Hãng tin Bloomberg dẫn nguồn Cơ quan thực phẩm quốc gia Philippines (NFA) cho biết số lượng các nhà cung cấp đề nghị bán gạo cho Philippines trong tháng 12 chỉ còn năm, giảm một nửa so với tháng trước. Các nhà cung cấp này rao giá tới 618,95-768,50 USD/tấn, cao hơn 30% so với mức giá NFA đồng ý trả hồi tháng 11, và gấp đôi so với tháng 12-2008.

“Hiện trên thị trường không có gạo, do đó Vinafood 2 là nhà cung cấp Việt Nam duy nhất trong đợt mở thầu lần này,” Bloomberg dẫn lời doanh nhân Rakesh Singh thuộc tập đoàn Emmsons International Ltd cho biết.

Hiện tại, Philippines đã lên kế hoạch mở ba đợt thầu trong tháng này, mỗi đợt mua 600.000 tấn gạo. Theo Bloomberg, Philippines tăng nhập khẩu gạo sau khi mùa bão vừa rồi tàn phá ít nhất 1,3 triệu tấn hoa màu. Ngoài ra, Philippines lo ngại Ấn Độ, quốc gia tiêu thụ nông sản hàng đầu thế giới, có thể quay trở lại thị trường, đẩy Manila vào cảnh phải cạnh tranh để tìm nguồn cung. Tuần trước, chính quyền Philippines tăng ngân sách cho phiên mở thầu ngày 15-12 thêm 21%.

Báo Financial Times dẫn lời các chuyên gia nông nghiệp dự báo lần đầu tiên trong vòng năm năm qua, sản lượng gạo thế giới có thể sụt giảm trong mùa 2009-2010 do hạn hán nghiêm trọng tại Ấn Độ, bão tố ở Philippines, và thiên tai tại nhiều quốc gia sản xuất gạo khác do hiện tượng thời tiết El Nino. Theo ước tính của Bọ Nông nghiệp Mỹ, sản lượng gạo toàn cầu 2009-2010 sẽ chỉ đạt ở mức 432 triệu tấn, trong khi nhu cầu thế giới lên đến 437 triệu tấn.

“Tình trạng giống như đầu năm 2008 vậy,” Financial Times dẫn lời nhà kinh tế Frederic Neumann thuộc ngân hàng HSBC ở Hong Kong. Tháng 4-2008, giá gạo tăng vọt ở mức kỷ lục, lên tới 1.000 USD/tấn.

Các chuyên gia lo ngại tình trạng thiếu hụt nguồn cung có thể khiến cơn cuồng loạn tháng 4-2008 lặp lại tại châu Á. “Gạo là mặt hàng mang tính chính trị cao ở châu Á,” Financial Times dẫn lời nhà kinh tế Darren Cooper thuộc Hội đồng ngũ cốc quốc tế ở Anh. “Nếu giá gạo tăng vọt, các chính phủ có thể lại tăng dự trữ và hạn chế xuất khẩu gạo như năm ngoài, càng làm giá tăng cao”.

Tuy nhiên, nhiều nhà buôn gạo cho rằng mối quan ngại đã bị thổi phồng, giống như hồi năm 2008, do những quốc gia xuất khẩu hàng đầu như Thái Lan vẫn đang có lượng gạo dự trữ rất lớn. Chuyên gia Ben Savage, giám đốc hãng trung gian buôn bán gạo Jackson Son & Co ở London dự báo giá gạo sẽ sớm ngừng tăng. Các nhà buôn cho rằng ngoại trừ các nước Philippines hay Iraq tiếp tục mua, nhu cầu gạo toàn cầu hiện đang yếu do các nước nhập khẩu tin rằng giá sẽ giảm vào đầu năm 2010.

HIẾU TRUNG

Thứ Hai, 7 tháng 12, 2009

Hạt gạo và biến đổi khí hậu



An ninh lương thực dường như phần nào bị phủ bóng mờ do cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu tốn nhiều giấy mực của báo chí trong hơn một năm qua.

Thế nhưng biến đổi khí hậu với quy mô toàn cầu đã và đang đặt ra thách thức với không chỉ các nước xuất khẩu lương thực mà còn tạo rủi ro mất đất canh tác cho hàng triệu người.

80% lúa gạo từ Đồng bằng Sông Cửu Long là để xuất khẩu, và nguy cơ mực nước biển dâng theo kịch bản 1 mét có nghĩa là nơi đây có thể mất 2 triệu hecta đất trồng lúa.

Trong chuyến đi tìm hiểu về thực trạng biến đổi khí hậu tại Bến Tre, Nguyễn Hoàng đã hỏi chuyện nhà nông và giới chức địa phương về quan ngại đối với nguy cơ của biến đổi khí hậu.

Chiếm gần ba phần tư dân số và đóng góp 20% vào GDP, nhà nông Việt Nam đang làm ra hạt gạo để tiêu thụ nội địa và xuất khẩu.

Điều đang ngày càng được nhận thấy rõ là cần phải phải có các hành động cụ thế để ứng cứu không chỉ nhà nông tại những nơi trọng yếu như tại ĐBSCL mà cũng là để tránh được một cuộc khủng hoảng an ninh lương thực ở cấp độ quốc gia và có thể là có tính toàn cầu.

Tin đồn hết gạo khiến giá tăng vọt

Một tuần nay, giá gạo tại TP HCM liên tục nhích lên, nhiều tiểu thương kinh doanh trong tình trạng "cháy hàng" vì chủ vựa thông báo đang thiếu nguồn cung, đẩy giá bán lẻ lên mức cao nhất năm.

Hầu hết loại gạo bán ở chợ đều tăng giá, ít nhất là 500 đồng và nhiều nhất là 2.500 đồng một kg. Rẻ nhất hiện nay là gạo ngang (108), cũng đã lên 10.000 đồng, thay vì 7.000 đồng như hai tuần trước đó. Hương lài sữa từ 16.000 thành 18.000 đồng, Đài Loan xuất khẩu cao thêm 2.500 đồng mỗi kg, áp mức mới 15.000 đồng, Nàng thơm chợ Đào tại các chợ Thị Nghè, Bà Chiểu yết giá 18.000 đồng, bỏ mức cũ 16.000 đồng.

Đợt tăng này được các tiểu thương nhận định là mức cao nhất trong năm, ở những lần tăng trước, chỉ lên nhẹ 500 đồng. Song, không có cảnh người dân ùn ùn kéo nhau đi mua gạo, như cơn sốt hồi tháng 4 năm 2008.

Cùng với gạo, các loại nếp: nếp ngỗng, nếp bắc, nếp than cũng đột ngột tăng 3.000 đồng một kg từ đầu tháng 12. Giá gạo biến động cũng khiến hàng bún điều chỉnh lên hơn 10.000 đồng một kg.
Gạo rẻ nhất hiện nay tại các chợ cũng phải 10.500 đồng, thay vì 7.000-8.000 đồng như hai tuần trước đó.

"Chủ vựa báo giá mới cho gạo ngang là 11.000 đồng, kể từ ngày 17/12", chị Vũ Cúc, chủ sạp gạo chợ Thị Nghè lo lắng. Hiện tại, chị không dám trữ hàng do lo sợ giá gạo chỉ biến động nhất thời, nếu mua vào chẳng may giá ổn định và giảm trở lại, sẽ lỗ vốn nặng. Song, muốn gọi hàng cũng khó, bởi chủ vựa cho biết nhiều người đến tận kho lấy hàng, khiến nguồn cung lên các tỉnh thành khan hiếm.

Hợp đồng 3 tháng cung cấp gạo 64 cho một trường mầm non ở quận Bình Thạnh với giá 9.000 đồng, song hiện nay phải mua vào với giá 10.500 một kg, lượng cung ứng mỗi tháng 1 tấn, chị Cúc tính toán đã bị lỗ ngót nghét 2 triệu đồng.

"Gạo thay đổi giá gần như từng ngày, một số loại hiện còn cao hơn mức giá của cơn sốt gạo năm 2008. Dưới 10.000 đồng, hiện chỉ có thể mua được gạo có pha tấm, chứ không được ngon như trước", một chủ sạp gạo ở chợ Gò Vấp cho biết.

Nguyên nhân của đợt tăng giá này được các tiểu thương lý giải là do thương lái thu gom hàng cho các hợp đồng xuất khẩu đã ký trước đó, cộng với thông tin Việt Nam liên tiếp trúng thầu hàng nghìn tấn cho Philippin với giá cao..., sức cầu tăng cao khiến nhiều người lo gạo sẽ thiếu và lên cơn sốt. Gạo ở các tỉnh miền Tây khoảng một tuần qua tăng cao, gạo mua ở các nhà máy xay xát đều nhích lên.

Phó Giám đốc Công ty lương thực thành phố - Nguyễn Hạnh Phúc khẳng định: "Không hề có việc nguồn cung gạo khan hiếm và sẽ không có tình trạng sốt gạo xảy ra như hồi năm ngoái". Bởi hiện tại, nguồn cung gạo ở Việt Nam dồi dào, cả triệu tấn. Công ty còn tồn kho khoảng 30 nghìn tấn, sẵn sàng đáp ứng nhu cầu thị trường. Chỉ riêng kho tại xã Tân Túc, huyện Bình Chánh, còn dự trữ khoảng 13.500 tấn, chưa kể các điểm dự trữ khác nữa.

Từ đầu tháng 12, sau những biến động mạnh của tỷ giá USD/VND, Công ty Lương thực thành phố đã giảm giá một số loại gạo, áp dụng cho 40 cửa hàng Foocomart, phục vụ người dân suốt tuần và đến 10h hàng ngày. Mức giá rẻ nhất 8.000 và cao nhất là huyết rồng (18.000 đồng). Ông Phúc cũng cho biết, UBND TP HCM cũng đã có yêu cầu các sở ngành... hợp tác trong việc cung ứng gạo, đảm bảo không thiếu.

Hệ thống siêu thị Co.opmart hồi đầu tháng này cũng khẳng định giữ ổn định giá gạo cho đến cuối năm. Saigon Co.op đã có kế hoạch dự trữ, đồng thời đàm phán với 10 nhà cung cấp lớn đảm bảo đủ lượng gạo cung cấp cho người tiêu dùng với mức giá bình ổn.

Theo cổng thông tin điện tử Chính phủ, Bộ Công Thương hôm 7/12 cũng đã có văn bản chỉ đạo việc cung ứng một số mặt hàng thiết yếu, đặc biệt là gạo, đảm bảo nguồn cung từ trước, trong và sau Tết để không gây sốt giá mặt hàng này. Tổng công ty lương thực miền Nam (Vinafood 2) cũng đã cam kết với UBND TP HCM sẽ cung ứng gạo ở bất kỳ địa bàn nào thuộc thành phố, khi nhận được thông tin về hiện tượng sốt gạo; đồng thời đề nghị người dân gọi điện báo ngay cho Tổng công ty. Kho của Vinafood 2 đang có 700 nghìn tấn gạo dự trữ.

Còn Tổng công ty lương thực miền Bắc cũng đang có trên 10 nghìn tấn gạo các loại, sẽ không xảy ra tình trạng thiếu lương thực, sốt giá gạo trong dịp Tết ở Hà Nội.

Bạch Hường

Chủ Nhật, 6 tháng 12, 2009

Sẽ bán gạo với giá hợp lý

TT - Ngày 27-11, hội thảo “Triển vọng ngành lúa gạo Việt Nam 2010” do Phòng Thương mại và công nghiệp Việt Nam tại Cần Thơ phối hợp cùng Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), Trung tâm thông tin Viện Chính sách và chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn tổ chức đã diễn ra tại Cần Thơ.

Ông Nguyễn Thọ Trí - phó chủ tịch VFA - nhận định thị trường tiêu thụ lúa gạo năm 2010 sẽ thuận lợi cho người bán và giá bán sẽ tăng cao nhưng ít có khả năng tăng đến mức như đầu năm 2008 do gạo tồn kho của Việt Nam và Thái Lan vẫn còn nhiều.

Ông Trí cũng cho biết với triển vọng giá gạo sẽ tăng cao trong năm 2010 và những năm tiếp theo, VFA sẽ tham gia điều hành xuất khẩu gạo với kỳ vọng Việt Nam sẽ bán gạo với mức giá hợp lý, phù hợp thị trường và các yếu tố nhân văn khác chứ không tác động đến thị trường để đạt mức giá bán gạo cao nhất.

Ông Trí dự báo xuất khẩu gạo cả năm 2009 của Việt Nam sẽ đạt mức 6 triệu tấn. Trong năm dù diễn ra nhiều tình huống ngoài dự báo trên thị trường trong và ngoài nước nhưng nhìn chung vẫn là năm được mùa cho lúa gạo Việt Nam.

Tại hội thảo, nhiều đại biểu cũng lo ngại biến đổi khí hậu sẽ làm nền sản xuất nông nghiệp của Việt Nam gặp nhiều khó khăn, đặc biệt khi nước biển dâng cao sẽ làm diện tích canh tác lúa của Việt Nam bị thu hẹp.

T.XUÂN

Khẩn trương ký các hợp đồng xuất khẩu gạo mới

Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải yêu cầu các doanh nghiệp xuất khẩu gạo khẩn trương thương thảo, ký kết hợp đồng mới với giá cả có lợi, với mục tiêu xuất khẩu từ 4,5 - 4,6 triệu tấn trong năm nay.

Ngày 19/9, chủ trì cuộc họp về đẩy mạnh thu mua, tiêu thụ lúa, gạo, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải cũng yêu cầu các doanh nghiệp đẩy nhanh tiến độ giao hàng để trong tháng 9, tháng 10 giao hết số gạo đã ký hợp đồng.

Đối với các doanh nghiệp lớn như Tổng Công ty Lương thực miền Nam, Tổng Công ty Lương thực miền Bắc, Phó Thủ tướng yêu cầu các doanh nghiệp tiếp tục triển khai việc mua 400.000 tấn lúa hàng hóa, bảo đảm đủ số lượng gạo để xuất khẩu theo hợp đồng đã ký và nhằm tiêu thụ hết lúa hàng hóa hè thu cho nông dân.

Phó Thủ tướng cũng yêu cầu Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chỉ đạo các ngân hàng thương mại tiếp tục cho các doanh nghiệp mua gạo xuất khẩu vay vốn kịp thời với lãi suất thích hợp; Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn hướng dẫn nông dân điều chỉnh lại cơ cấu giống lúa có chất lượng cao, nghiên cứu và dự báo nhu cầu xuất khẩu gạo phù hợp.

Bộ Tài chính hướng dẫn các địa phương và công khai phương pháp điều tra, xác định giá thành sản xuất lúa cho từng vụ, từng vùng và xem xét việc đánh thuế xuất khẩu cho phù hợp với từng loại gạo; Bộ Thông tin và Truyền thông chỉ đạo các cơ quan thông tin đại chúng đưa tin phải đầy đủ, chính xác, không gây bất lợi cho việc xuất khẩu gạo và tiêu thụ lúa gạo hiện nay cho nông dân.

Theo TTXVN

Gạo nếp


Trong kinh nghiệm dân gian, gạo nếp có vị ngọt, thơm, mềm dẻo, tính ấm, có tác dụng bổ tỳ vị, chống hư tổn.

Chữa nôn mửa không dứt: Gạo nếp 20g, sao vàng phối hợp với gừng tươi 3 lát giã nhỏ, sắc với 200ml nước còn 50ml, uống trong ngày. Hoặc gạo nếp, mạch môn, đẳng sâm mỗi thứ 12g, bán hạ 6g, cam thảo 4g, nấu nước uống.

Chữa viêm loét dạ dày - tá tràng: Gạo nếp, mai mực, cam thảo, hàn the phi, mẫu lệ nung, hoàng bá, kê nội kim mỗi thứ 50g, làm khô, tán nhỏ, rây bột mịn, ngày uống 20-30g với nước ấm. Nước sắc đặc gạo nếp rang uống thay nước trong ngày để chống mất nước, háo khát trong trường hợp tiêu chảy.

Gạo nếp thổi xôi là thức ăn - vị thuốc cần thiết cho người yếu dạ, nhất là người bị đau loét dạ dày không ăn được cơm tẻ. Xôi nếp giã nát là chất phụ gia cùng với nhiều vị thuốc khác dùng đắp bó gãy xương rất tốt. Để làm các loại thuốc viên, hoàn, người ta sử dụng bột gạo nếp như một chất kết dính dưới dạng hồ. Cơm nếp hoặc cháo gạo nếp trộn với bột mầm hạt lúa mạch theo tỷ lệ 10/1, giữ ở nhiệt độ 700C trong 12 giờ, rồi ép lọc bỏ bã, cô ngay đến độ cao mềm sẽ được kẹo mạch nha; nếu trộn với bột mầm hạt thóc tẻ lại được kẹo mạ. Cả hai sản phẩm này đều được dùng làm thuốc bổ tỳ, mạnh dạ dày, giúp tiêu hóa, nhuận phổi, lợi sữa.

Cháo gạo nếp nấu suông gọi là cháo hoa, có tác dụng “mát ruột” cho những trường hợp “nặng bụng”; nếu nấu nhừ với chân giò hoặc móng giò lợn, lõi thông thảo, đu đủ non và lá sung có tật là món ăn - vị thuốc cổ điển và phổ biến làm tăng tiết sữa. Nước cháo gạo nếp lại là thức ăn rất tốt để nuôi dưỡng trẻ nhỏ dưới 1 tuổi.

Cám gạo nếp có chất phytin được dùng làm thuốc bổ chữa tê phù và chứng nghẹn dưới dạng chè (cám gạo nếp nấu với đậu đỏ và đường) hoặc dạng cháo (cám gạo với ý dĩ nấu ăn).

Ngoài ra, nước vo gạo đặc cũng được dùng để chế biến các dược liệu, làm cho tính dược của thuốc được êm dịu, bớt háo nóng, giảm độc tính.

Một số loại máy xay xát, sàng lúa gạo

Sàng đảo - trống chọn - VN03TMS310

Máy làm sạch, chọn hoặc phân loại hạt, hoặc lau sấy khô. Gạo sau khi qua xay xát và lau bóng được phân loại thành gạo 5%, 10% tấm... bằng sự kết hợp triệt để của hai thiết bị sàng đảo và trống chọn theo nguyên lý kích cỡ trên lưới sàng và sự khác biệt về trọng tâm của hạt gạo nguyên và gãy bằng các lõm của trống chọn. Đảm bảo sự phân loại chính xác và cho năng suất cao.

Sàng đảo, trống chọn SF...LS... được thiết kế theo công nghệ mới, kết cấu ổn định và vững chắc, dễ sử dụng, bảo quản và sửa chữa, bảo đảm đúng các quy định về an toàn cho người sử dụng và thiết bị. Có thể tách tấm và gạo ra từng loại riêng biệt, hoặc điều chỉnh để cho gạo ra từ 5% - 35% tấm theo yêu cầu. Thiết bị được thiết kế hài hòa, mang kiểu dáng công nghiệp, có thể sử dụng riêng biệt hay cùng lúc cả hai thiết bị tùy theo yêu cầu.

Máy bóc vỏ lúa RH.25 và thùng rê trấu HS.25 - VN03TMS327

Máy gặt lúa và máy đập lúa với quy trình: lúa được đưa vào máy bóc vỏ qua khe hở giữa hai trục rulo cao su có đường kính 254mm quay với tốc độ lệch và ngược chiều nhau làm nẩy sinh quá trình ma sát trượt cộng với lực ép của hai rulo cao su làm bong lớp vỏ trấu ra ngoài. Hỗn hợp gạo lức, vỏ trấu, lúa lép, thóc còn sót lại được đưa vào thùng rê trấu. Đây là một thiết bị làm việc dựa trên nguyên lý khí động học kín và sự khác biệt về tỷ trong của hạt, hỗn hợp được phân ra làm 3 loại: gạo lức, lúa lép, trấu.

Thiết bị được thiết kế chế tạo trong nước nên giá thành hạ, dễ sử dụng, bảo quản và sửa chữa, bảo đảm đúng các quy định về an toàn cho người sử dụng và thiết bị. Tỷ lệ bóc vỏ lúa đạt hiệu suất từ 85 - 95%, máy chạy êm, có chế độ làm việc ổn định, có độ bền và cho năng suất cao. Thiết bị được thiết kế hài hòa, mang kiểu dáng công nghiệp.

Gạo Tám Xoan vẫn chờ cơ chế

Hiệp hội gạo tám Xoan Hải Hậu (Nam Định) vừa có văn bản đề nghị Cục Sở hữu trí tuệ VN chính thức công nhận, bảo hộ tên gọi xuất xứ gạo tám Xoan. Đây cũng là bước khởi đầu cho việc xây dựng thương hiệu mặt hàng gạo Việt Nam.

Lâu nay, gạo Việt Nam được xuất khẩu chủ yếu xuất vào các thị trường tiêu dùng đòi hỏi thấp và khả năng tiêu thụ hạn chế như châu Á, Trung Đông, châu Phi... Điều này không có nghĩa là gạo của Việt Nam kém ngon, mà vì không có thương hiệu nên người dùng các nước không biết đến.

Tiến sỹ Đào Thế Anh, Trưởng Bộ môn Hệ thống nông nghiệp thuộc Viện Khoa học nông nghiệp Việt Nam cho biết, cùng với sự trợ giúp khoa học của các viện nghiên cứu đầu ngành ở châu Âu, Viện đang tiến hành xây dựng tên gọi xuất xứ (AOD) có bảo hộ trên toàn thế giới cho gạo tám xoan Hải Hậu.

Tên gọi xuất xứ hàng hóa là một khái niệm rất mới đối với sản phẩm nông sản, đến nay ở Việt Nam chưa có một nông sản nào có thương hiệu được nhà nước bảo hộ trên thị trường. Những sản phẩm đã nổi tiếng trên thị trường như nước mắm Phú Quốc, Chè San tuyết Mộc Châu... cũng mới chỉ được đăng bạ chứ chưa được bảo hộ trên thị trường.

Khi quyết định tiến hành hoạt động này, chúng tôi cũng đã xác định đây là một lĩnh vực rất mới ở Việt Nam và đòi hỏi rất nhiều cố gắng, công sức thì mới có thể đạt được mục tiêu cuối cùng: Gạo tám Xoan được bảo hộ với hình thức tên gọi xuất xứ”, ông Đào Thế Anh nói.

Theo kỹ sư Đào Đức Huấn, Viện Khoa học Nông nghiệp, việc xây dựng tên gọi cho sản phẩm là một cách làm phổ biến trên thế giới để bảo tồn các giống truyền thống, kỹ thuật bản địa và văn hóa người dân. Nếu dự án thành công, gạo tám xoan Hải Hậu sẽ là thương hiệu đầu tiên cho gạo Việt Nam.

Hiện hồ sơ xin đăng bạ và hồ sơ xin bảo hộ gạo tám xoan Hải Hậu đã được đệ trình lên Cục Sở hữu trí tuệ. Tuy nhiên theo Cục Sở hữu trí tuệ thì cơ chế hiện hành cho việc đăng ký nói trên đã không còn hiệu lực từ cuối năm 2004, và cơ chế mới thì đang chờ phê duyệt. Do vậy, thời gian chờ đợi để “thương hiệu” của Hiệp hội được thông qua vẫn chưa có cấp nào trả lời cụ thể.

Trong thời gian chờ đợi cơ chế mới, trên thị trường Hà Nội, đặc biệt là tại các siêu thị, gạo tám Xoan Hải Hậu đang được bày bán tràn lan, đa số đều là các sản phẩm không hề tuân thủ các quy định của tên gọi xuất xứ. "Với điều kiện hiện nay, Hiệp hội vẫn chưa có đủ khả năng về tài chính cũng như chế tài để kiểm soát được vấn đề”, bà Hoàng Thị Nhẫn, Chủ tịch Hiệp hội gạo tám Xoan Hải Hậu nói.